Ramazan orucu farz olmadan evvel Muharrem ayının 10’unda (Aşure günü) oruç tutmak vacipti. Ramazan orucu farz kılındıktan sonra bu oruç nafile oldu. Bu itibarla Ramazan’dan sonra en makbul oruç, Muharrem ayının 10’unda, yani Aşure gününde tutulandır. Lakin bu orucu Yahudiler de tutuyordu. Bunun için Hadis-i şerifte:
“Aşure orucunu tutun; ancak bir gün ön¬ce veya bir gün sonra da tutmak suretiyle Yahudilere muhalefet edin!” buyruldu. (Ahmed, I, 241; Bezzâr, no. 1052; Heysemî, III, 188)
Hz. Aişe’den (radıyallahu anha) rivâyet edildiğine göre Kureyş, cahiliye devrinde Aşure günü oruç tutardı. Peygamberlikten önce Rasûlullah da (Sallallahu aleyhi ve sellem) Aşure günü oruç tutardı. Rasûlullah (Sallallahu aleyhi ve sellem) Medine’ye geldiği vakit de Aşure orucunu tuttu ve o günde oruç tutulmasını emretti. Ramazan orucu farz kılınınca Aşure orucu terk olundu, isteyen tuttu, isteyen terk etti. (Buhâri, K. Savm, Bâbu sıyâmı yevmi aşûra, n. 56/3; Müslim, K. Savm, Bâb-u sıyâmı yevmi aşûrâ, n. 112 5; Tirmizi, K. Savm, Bâbu mâ câe fi-r-ruhsati fi terkis-savm, n. 753)

İbni Abbâs’dan (radıyallahu anhuma) rivayet edildiğine göre Resûlullah (Sallallahu aleyhi ve sellem) Aşure gününde oruç tuttu ve oruç tutmayı tavsiye etti.” (Buhârî, Savm 69; Müslim, Siyam 127, 128)

“Muharrem” hürmet edilen anlamındadır. Bu ay, Peygamber Efendimiz (Sallallahu aleyhi ve sellem ) tarafından Allah’ın ayı diye nitelendirilmiştir. (Müslim, Sıyâm, 202; Ebû Dâvûd, Savm 55; Tirmizî, Savm, 40)

Bu niteleme Muharrem ayının faziletine, ilahî feyz ve bereketinin bolluğuna işarettir.
Resûlullah (Sallallahu aleyhi ve sellem ) bir hadisinde şöyle buyurmuştur: “Ramazan’dan sonra en faziletli oruç, Allah’ın ayı olan Muharrem ayında tutulan oruçtur. Farz namazlardan sonra en faziletli namaz da gece namazıdır.” (Müslim, Sıyâm, 202-203; Ebû Dâvûd, Savm, 55; Tirmizî, Savm, 40)

Muharrem’in onuncu günü Aşure günüdür. Bu gün oruç tutmak da bazı âlimlere göre sünnettir. (Serahsî, el-Mebsût, III, 92) Zira Resûlullah (Sallallahu aleyhi ve sellem ), Aşure gününde oruç tutmuş ve bunu Müslümanlara tavsiye etmiştir. (Buhârî, Savm, 69)

Hz. Peygamber (Sallallahu aleyhi ve sellem) Medine’ye gelince, Yahudilerin Aşure gününde oruç tuttuklarını görmüş ve “Bu gün niçin oruç tutuyorsunuz?” diye sormuştu. “Bu, hayırlı bir gündür. Allah, o günde Benî İsrâil’i düşmanlarından kurtardı. (Şükür olarak) Hz. Mûsâ o gün oruç tuttu.” dediklerinde Resûlullah da (Sallallahu aleyhi ve sellem );
“Ben Mûsâ’ya sizden daha layığım (yakınım).” buyurup o gün oruç tuttu ve Müslümanlara da tutmalarını tavsiye etti. (Buhârî, Savm, 69; Müslim, Sıyâm, 127-128)

Hz. Peygamberin (Sallallahu aleyhi ve sellem ) bu günde oruç tutulmasını teşvik eden başka hadisleri de vardır. Bir hadiste, “Aşure günü orucunun önceki yılın günahlarına kefaret olacağını zannederim.” buyurmuştur (Tirmizî, Savm, 48)

Başka bir hadiste de Allah Rasûlü (Sallallahu aleyhi ve sellem) Aşure orucuna işaret ederek “Ramazan orucundan sonra en faziletli oruç Allah’ın ayı olan Muharrem ayında tutulan oruçtur.” buyurmuştur (Tirmizî, Savm, 40)

Hz. Peygamberin (Sallallahu aleyhi ve sellem ) Yahudilere muhalefet için ertesi sene Aşure orucunu Muharrem’in dokuzuncu günü de tutacağını söylemesi (Ebû Dâvûd, Savm, 66); bu orucun Muharrem ayının dokuzuncu ve onuncu veya onuncu ve on birinci günlerinde tutulmasının daha doğru olacağına işaret etmektedir. (Bkz. Ahmed b. Hanbel, el-Müsned, IV, 52; Abdürrezzâk, el-Musannef, IV, 287)

Şu da bilinmelidir ki Ramazan orucu farz kılınınca Hz. Peygamber (Sallallahu aleyhi ve sellem), isteyenlerin Aşure orucu tutup isteyenlerin tutmayabileceğini belirtmiştir. (Buhârî, Savm, 69; Müslim, Sıyâm, 113-126)
(Kaynak: Diyanet)